11 nguyên nhân khiến mẹ ít sữa, mất sữa sau sinh
Trước khi tìm hiểu về cách kích sữa cho mẹ bị ít sữa, mất sữa sau sinh, các mẹ cần nắm rõ về các nguyên nhân gây nên tình trạng này. Dưới đây là 13 nguyên nhân khiến mẹ bị ít sữa, mất sữa:
Tinh thần căng thẳng, stress
Sự tiết sữa của mẹ chịu ảnh hưởng bởi 2 hormone chính là Prolacin và Oxytocin. Khi người mẹ bị stress, căng thẳng kéo dài thì 2 loại hormone này giảm xuống, khiến sữa mẹ ít dần đi. Tình trạng này kéo dài có thể gây mất sữa.
Dinh dưỡng không đầy đủ
Sau sinh nếu mẹ không được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ sẽ khiến mẹ suy nhược dần, lâu phục hồi sức khỏe. Từ đó lượng sữa tiết ra cũng sẽ giảm dần.
Ăn phải thực phẩm gây ít sữa
Một số thực phẩm mẹ nên kiêng sau sinh vì chúng có thể là nguyên nhân gây ít sữa, bao gồm lá lốt, rau mùi tây, rau bạc hà, măng chua, đồ uống có cồn, cà phê, thức ăn nhiều dầu mỡ, ớt, tỏi…
Mẹ mắc bệnh liên quan đến tuyến vú
Viêm tuyến vú và áp xe vú do tắc sữa là nguyên nhân ảnh hưởng đến lượng sữa của mẹ. Ngoài ra, các bệnh liên quan đến tuyến vú như thiểu sản tuyến vú, phẫu thuật ngực cũng sẽ ảnh hưởng đến sự tiết sữa của tuyến vú.
Mẹ bị sót rau
Mặc dù rất hiếm gặp, nhưng sót rau khiến mẹ đau đớn vì những cơn co bóp tử cung, lượng hormone progesterone không giảm sẽ ngăn cản quá trình tiết sữa làm mẹ ít sữa.
Mẹ bị rối loạn nội tiết, thiếu máu
Rối loạn nội tiết gây ra sự rối loạn về hormone, trong đó có cả hormone sản xuất sữa. Trong khi đó, thiếu máu sẽ khiến người mẹ mệt mỏi, không đủ máu đi đến các cơ quan làm quá trình tiết sữa chậm lại.
Cho con dùng sữa công thức sớm
Nếu con bú nhiều sữa công thức sớm sẽ dẫn đến tình trạng chán sữa mẹ và bỏ ti. Khi trẻ không bú nữa, sữa mẹ sẽ ít dần cho đến khi mất hẳn
Lạm dụng ti giả
Nếu lạm dụng ti giả và núm vú giả, bé sẽ quen với ti giả mà bỏ vú mẹ. Việc hút sữa sẽ không kích thích tuyến sữa hoạt động tốt như khi cho trẻ bú trực tiếp. Đây cũng là nguyên nhân ít sữa sau sinh khá phổ biến.
Trẻ bú lắt nhắt, bú ít trong mỗi cữ
Trẻ dưới 3 tháng tuổi, việc bú lắt nhắt rất thường xuyên vì dạ dày của trẻ còn nhỏ. Hoạt động bú lắt nhắt của bé sẽ kích thích tuyến sữa tiết ra nhiều sữa hơn. Tuy nhiên, khi bé đã lớn mà vẫn bú lắt nhắt như vậy, cơ thể mẹ sẽ lầm tưởng là nhu cầu sữa ít hơn và hạn chế tiết sữa.
Dùng máy hút sữa không đúng
Lực hút quá mạnh của máy hút sữa sẽ làm tổn thương đầu ngực hoặc mẹ phụ thuộc hoàn toàn vào máy hút sữa mà quên mất việc cho con bú. Đây có thể là nguyên nhân gây ít sữa ở mẹ.
Mẹ sinh non, sinh mổ
Mẹ sinh non khi cơ chế sản xuất sữa chưa hoàn thiện dẫn đến tình trạng ít sữa sau sinh. Đối với mẹ sinh mổ, việc sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau sẽ cản trở sự hoạt động của tuyến sữa. Vì vậy, những mẹ sinh non, sinh mổ hay gặp tình trạng ít sữa hơn so với các mẹ sinh thường.
Cách kích sữa cho mẹ bị ít sữa, mất sữa
Cho bé bú càng sớm càng tốt
Ngay khi chào đời, mẹ cần cho bé ngậm bắt vú mẹ để tập bú càng sớm càng tốt, bởi lúc này cơ thể mẹ tiết ra sữa non rất tốt với trẻ.
Khi bé bú, đầu ti mẹ được massage sẽ kích thích tiết nhiều oxytocin, tạo chất xúc tác kích thích sữa tiết nhiều hơn. Mẹ nên cho trẻ bú cách nhau 2 giờ mỗi lần là tốt nhất.
Nếu bé đã ngủ một giấc dài hơn 3 giờ mà chưa dậy bú, mẹ nên đánh thức con. Mỗi lần cho con bú, mẹ nên da tiếp da, bởi cử chỉ âu yếm với con sẽ khiến bộ não của mẹ chỉ đạo kích thích phản xạ và cơ chế sản sinh sữa.
Sử dụng máy vắt sữa
Sử dụng máy vắt sữa là một trong những cách kích sữa cho mẹ bị ít sữa, mất sữa. Tuy nhiên mẹ cần thực hiện theo cữ để đảm bảo kích sữa về được nhiều nhất.
Các mẹ phải hút ít nhất 8 lần/ngày cứ 2–3 giờ/lần và đúng giờ không được bỏ cữ nào. Mỗi cữ không hút quá 30 phút. Mẹ có thể tham khảo lịch 6-9-12-15-18-21-24-3-6 giờ không kể ngày đêm. Tuy nhiên, ban đêm, các mẹ có thể giãn cữ ra hoặc cho con ti để mẹ có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn.
Kích sữa bằng máy hút sữa đòi hỏi các mẹ phải thật kiên trì, nhất là trong những ngày đầu. Thời gian đầu, sữa mẹ có thể về ít nhưng nếu vắt thường xuyên và đúng cữ thì lượng sữa sẽ tăng dần lên.
Sau kích sữa thành công, lượng sữa ổn định, mẹ nên giãn cữ từ từ. Mỗi ngày hút 4 – 5 cữ và mỗi cữ có thể cách nhau 4 – 5 giờ tùy thuộc vào thời gian rảnh. Nếu bé bú không hết, mẹ có thể hút sữa ra để trong tủ lạnh cho bé bú lần sau.
Tăng cường bổ sung thực phẩm lợi sữa
Để tuyến vú tiết sữa hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của trẻ thì cơ thể mẹ cần rất nhiều dưỡng chất. Do đó, mẹ cần tăng cường sức khỏe thông qua chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cung cấp đầy đủ protein, lipid, vitamin và khoáng chất.
Chế độ ăn của mẹ cần đa dạng, đảm bảo đủ chất và đặc biệt cần nhiều rau xanh, hoa quả, chất xơ; bổ sung những thực phẩm lợi sữa như: chân giò hầm đu đủ xanh, chân dê hầm lạc, canh rau ngót thịt bò, canh xương bò hầm đậu đỏ…
Quan tâm: 5 điều bất ngờ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần
Massage ngực kích thích sữa về
Thực hiện massage sẽ khiến ống dẫn sữa giãn nở, giúp sữa chảy nhanh và nhiều hơn, kích thích tuyến sữa sản xuất lượng sữa nhiều hơn.
Massage bầu ngực không chỉ giúp kích sữa cho mẹ bị ít sữa, mất sữa mà còn góp phần ngăn ngừa ung thư vú, hỗ trợ các vấn đề liên quan như tắc tia sữa, u vú, áp xe vú. Cách thực hiện rất đơn giản, mẹ nhúng khăn mặt vào nước ấm khoảng 2p rồi đặt khăn lên bầu ngực và tiến hành massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ.
Áp dụng cách kích sữa này mẹ phải thực hiện massage đều đặn 2-4 lần một ngày, mỗi lần khoảng 10p. Sau khi massage ngực kích sữa mẹ có thể uống một ly sữa ông thọ ấm để nhanh về sữa hơn.
Giữ tinh thần luôn thoải mái, nghỉ ngơi điều độ
Sự căng thẳng, mệt mỏi về mặt thể chất sẽ khiến tuyến yên hoạt động tiết prolactin (hormone điều hòa tiết sữa) kém hiệu quả, gây ra tình trạng mất sữa, ít sữa.
Để đảm bảo nguồn sữa cho con bú, mẹ cần giữ tinh thần thoải mái, không nên quá lo lắng. Hãy chia sẻ công việc với chồng và những người thân trong gia đình, tranh thủ nghỉ ngơi bất kỳ khi nào có thể, cố gắng ngủ đủ giấc. Nếu có ít thời gian ngủ thì nên ngủ sâu giấc và tranh thủ ngủ bù để có nhiều sữa cho con.
Sử dụng thảo dược để kích sữa cho mẹ mất sữa, ít sữa
Các loại thảo dược thường lành tính, không chỉ bổ sung dưỡng chất cho mẹ phục hồi sức khỏe mà còn kích thích cơ chế sản xuất sữa, giúp sữa mẹ luôn dồi dào.
Mẹ có thể sử dụng ngũ cốc lợi sữa sau sinh bao gồm các loại hạt đậu được rang thơm nghiền mịn vừa cung cấp protein vừa giúp sữa mẹ về nhiều, đặc và thơm hơn.
Ngoài ra, một số loại lá như bồ công anh, chè vằng, lá đinh lăng dùng để nấu nước cho mẹ sau sinh uống cũng giúp tăng tiết sữa.
Kích sữa cho mẹ bị mất sữa, ít sữa bằng mẹo dân gian
- Kích sữa bằng lá mít
Đây là mẹo kích sữa được dân gian truyền lại. Mẹ chuẩn bị 7 lá mít nếu là bé trai và 9 lá nếu là bé gái. Rửa thật sạch, để ráo nước, đun với 2 lít nước cho tới khi nước còn khoảng 1,5 lít.
Chia nước lá mít thành 2 phần: Phần 1 dùng khăn sữa khúng vào, vắt nước rồi lau đầu ti. Sau đó dùng lược nhúng vào nước lá mít, trải đều lên bầu ngực. Phần 2 mẹ uống sau vài giờ.
Theo kinh nghiệm dân gian cách này sẽ giúp sữa về nhanh chóng nhưng chị em cũng cần lưu ý vấn đề dị ứng hoặc tiêu hóa có thể xảy ra nên cần thận trọng khi sử dụng.
- Mẹo kích thích ra sữa từ búp dứa
Mẹ chuẩn bị 7 búp dứa non nếu có con trai, 9 búp nếu có con gái. Rửa sạch và cắt bỏ lá dứa màu xanh, chỉ giữ phần búp dứa màu trắng. Sau đó, thái nhỏ như hạt lựu để nấu canh với thịt nạc hoặc sườn heo.
Mẹ cần ninh thật nhừ và ăn cả nước cả cái mỗi ngày hai lần để sữa về nhiều hơn.
- Chườm ngực bằng xôi nếp
Xôi nếp mẹ nấu chín rồi gói vào lớp khăn dày chườm xung quanh bầu ngực. Vừa chườm vừa massage nhẹ nhàng sẽ giúp kích sữa về nhiều hơn. Đây cũng là cách kích sữa dễ làm và phù hợp với nhiều mẹ.
- Men trộn rượu trắng
Các mẹ mua rượu trắng và men về trộn lẫn hai hỗn hợp đó với nhau cho thật mềm sau đó đắp xung quanh ngực trong vòng 20 phút. Men và rượu nóng sẽ nhanh chóng hút các tia sữa về, đồng thời sữa sẽ thơm hơn.
Nếu có thời gian, các mẹ nên dùng hỗn hợp này massage vùng quanh bầu ngực khoảng 15 phút mỗi bên cho thông tia sữa. Sau đó lau lại bằng khăn ấm, đảm bảo sữa sẽ về rất nhanh.
- Lá tía tô
Lá tía tô kết hợp với ngọn lá dừa là mẹo dân gian trị mất sữa được nhiều mẹ áp dụng. Mẹ lấy một nắm lá tía tô cùng với ngọn cây dừa nước, rửa thật sạch và nghiền nát.
Cho hỗn hợp trên vào một chiếc khăn mỏng sau đó chườm lên ngực. Thực hiện mỗi ngày khoảng 1 – 2 tiếng sau vài hôm sẽ thấy sữa về.
Trên đây là 1 số mẹo trị ít sữa và mất sữa sau sinh theo kinh nghiệm dân gian. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người, không phải ai thực hiện cũng thành công. Do đó, các mẹ có thể tham khảo để áp dụng.
Quan tâm: 7 cách kích sữa cho mẹ bị ít sữa, mất sữa sau sinh
“]Những lưu ý khi kích sữa cho mẹ ít sữa, mất sữa
- Tránh sử dụng các phương pháp kích sữa ngay sau sinh. Tốt nhất, mẹ hãy đợi đến khi bé bú đều đặn, tuyến sữa được lưu thông rồi mới tiến hành kích sữa nếu như sữa mẹ tiết ra ít hoặc mất sữa.
- Uống nhiều nước: Thành phần chính trong sữa mẹ là nước. Do vậy mẹ nên uống khoảng 2 lít nước mỗi ngày (bao gồm cả sữa, nước canh, nước hoa quả…)
- Cách kích sữa cho mẹ ít sữa, mất sữa tuy đơn giản, nhưng nó ngốn khá nhiều thời gian. Các mẹ cần kiên trì thực hiện. Đối với mẹ ít sữa, cần 3-7 ngày kích sữa. Đối với mẹ mất sữa hoàn toàn, cần 1-4 tuần mới thấy được hiệu quả
- Tùy vào cơ địa mỗi mẹ mà hiệu quả kích sữa có thể đến sớm hay muộn hơn. Có thể trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ cho con bú sai cách nên bị mất sữa, không phải do chế độ dinh dưỡng hay sinh hoạt kém điều độ.
Mẹ cần tìm hiểu rõ nguyên nhân gây ít sữa, mất sữa là gì thì sẽ tìm ra được phương pháp kích sữa phù hợp.
Bài viết trên đã chia sẻ thông tin về cách kích sữa cho mẹ ít sữa, mất sữa hiệu quả và an toàn. Hy vọng, mẹ đã có thêm kiến thức hữu ích để nuôi con bằng sữa mẹ thành công. Để biết thêm những kinh nghiệm nuôi con bằng sữa mẹ, hãy tiếp tục theo dõi những bài viết tiếp theo được cập nhật trên website của bệnh viện nhé.
