Danh mục bài viết
Stress là gì?
Stress khi dịch sang tiếng Việt có nghĩa là căng thẳng. Đây là phản ứng của cơ thể chúng ta đối với áp lực. Nhiều tình huống hoặc sự kiện khác nhau trong cuộc sống có thể gây ra stress. Chúng ta đối phó với stress theo nhiều cách khác nhau. Khả năng đối phó với stress phụ thuộc vào di truyền, các sự kiện đầu đời, tính cách cũng như hoàn cảnh kinh tế và xã hội của từng người.
Nguyên nhân gây nên tình trạng stress là gì?
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến stress. Chẳng hạn stress khi mang thai, stress vì công việc, stress vì học tập, stress vì mụn…Ngay cả những thay đổi tích cực trong cuộc sống, chẳng hạn như chuyển đến một ngôi nhà lớn hơn, được thăng tiến trong công việc hoặc đi nghỉ, cũng có thể là nguồn gây stress.
Đôi khi, phản ứng stress có thể hữu ích. Ví dụ, nó có thể giúp chúng ta vượt qua nỗi sợ hãi hoặc đau đớn tạm thời. Các hormone gây stress của chúng ta thường nhanh chóng trở lại bình thường sau khi sự kiện stress kết thúc và sẽ không có bất kỳ tác động lâu dài nào.
Tuy nhiên, stress quá mức có thể gây ra tác dụng phụ. Về lâu dài, nó có thể ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của chúng ta.
Tác hại của việc stress kéo dài
1. Ảnh hưởng đến thể chất
Hệ tim mạch: Stress có thể khiến tim bạn đập nhanh hơn và cơ thể giải phóng adrenaline, noradrenaline và cortisol. Lượng máu bơm vào cơ thể bạn cũng tăng lên, có thể làm tăng huyết áp.
Nếu những phản ứng cơ thể này xảy ra thường xuyên, bạn có thể có nhiều khả năng bị đau tim, đột quỵ hoặc huyết áp cao.
Hệ thần kinh: Khi bạn stress, hệ thống thần kinh giao cảm (SNS) của bạn sẽ hoạt động. Khi stress giảm bớt, hệ thống thần kinh đối giao cảm (PNS) sẽ tiếp quản để giúp cơ thể bạn phục hồi và thư giãn.
Stress mãn tính có thể gây ra sự kích hoạt liên tục của cả hai hệ thống, điều này có thể làm cơ thể bạn kiệt sức.
Hệ thống nội tiết: Trong những tình huống stress, tuyến thượng thận của bạn sản xuất nhiều cortisol hơn. Theo thời gian, điều này có thể gây ra mệt mỏi, trầm cảm hoặc các vấn đề nội tiết khác.
Hệ thống cơ xương: Khi phản ứng stress của cơ thể bắt đầu hoạt động, cơ bắp của bạn sẽ stress. Khi bị stress mãn tính, các cơ của bạn có thể ở trạng thái stress liên tục, điều này có thể gây ra các vấn đề như đau cổ hoặc hàm mãn tính. Biểu hiện stress mất ngủ hay stress đến không ngủ được cũng là do sự căng thẳng của cơ bắp.
Hệ hô hấp: Stress có thể khiến bạn bị tức ngực và khó thở, đây có thể là vấn đề đối với những người mắc các vấn đề về hô hấp từ trước như hen suyễn.
Hệ tiêu hóa: Có mối liên hệ trực tiếp giữa sức khỏe não bộ và đường ruột, vì vậy stress có thể dẫn đến đau dạ dày, khó chịu khi tiêu hóa. Ngoài ra nhiều người cho biết họ tăng cân khi stress. Vậy thực sự stress có tăng cân không? Cortisol được tiết ra khi stress kích thích quá trình chuyển hóa chất béo và carbohydrate, tạo ra nguồn năng lượng dồi dào trong cơ thể. Mặc dù quá trình này cần thiết cho các tình huống sinh tồn. Tuy nhiên, nó cũng làm tăng cảm giác thèm ăn. Ngoài ra, nồng độ cortisol tăng cao có thể gây ra cảm giác thèm ăn đồ béo, ngọt và mặn.
Hệ thống sinh sản: Ham muốn tình dục thấp là một tác dụng phụ phổ biến của stress mãn tính. Nam giới có thể bị rối loạn cương dương (ED) hoặc bất lực. Phụ nữ có thể trải qua những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt và gặp khó khăn trong việc thụ thai.
Trong một số trường hợp, stress quá mức cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng.
Sức khỏe miễn dịch: Stress mãn tính cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng chống nhiễm trùng của bạn. Việc tiếp xúc liên tục với cortisol sẽ ức chế chức năng miễn dịch, dẫn đến việc các kháng thể bảo vệ không thể lưu thông. Điều này dẫn đến sự gia tăng nhiễm trùng và bệnh tật.
Ngoài những ảnh hưởng thể chất kể trên stress còn gây rụng tóc, căng thẳng và run rẩy, ù tai và tay chân lạnh hoặc đổ mồ hôi; khô miệng và khó nuốt; cắn chặt hàm và nghiến răng.
2. Ảnh hưởng đến tinh thần
Căng thẳng mãn tính cũng có thể ảnh hưởng đến tinh thần như:
- Thay đổi tâm trạng
- Sự lo lắng
- Trầm cảm
Nó cũng có thể khiến bạn khó tham gia các hoạt động thể chất thường xuyên hơn, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn. Mức độ stress cao liên tục cũng có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ hoặc giá trị bản thân của bạn.
Khi bị stress thì nên làm gì?
Stress nên làm gì? Nếu bạn đang cảm thấy stress, có một số cách bạn có thể thử để cảm thấy bớt stress căng thẳng:
1. Hãy suy nghĩ xem bạn có thể thay đổi điều gì
Bạn đang tham gia quá nhiều công việc? Liệu bạn có thể bàn giao bớt cho người khác? Bạn có thể làm mọi thứ một cách nhàn nhã hơn không? Bạn có thể cần ưu tiên mọi thứ và tổ chức lại cuộc sống của mình. Khi đó bạn không cần cố gắng hoàn tất mọi thứ cùng một lúc và tự khiến bản thân bị stress, căng thẳng.
2. Xây dựng mối quan hệ hỗ trợ
Tìm những người bạn thân hoặc gia đình, những người có thể giúp đỡ và đưa ra lời khuyên thiết thực có thể hỗ trợ bạn kiểm soát stress. Tham gia một khóa học hoặc một câu lạc bộ bất kỳ có thể giúp mở rộng mạng lưới xã hội của bạn và khuyến khích thay đổi. Các hoạt động như tình nguyện có thể thay đổi quan điểm và có tác động tích cực đến tâm trạng của bạn.
3. Ăn uống lành mạnh
Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể cải thiện sức khỏe thể chất cũng như tinh thần. Nhận đủ chất dinh dưỡng (bao gồm các vitamin và khoáng chất thiết yếu) và nước có thể giúp tinh thần của bạn khỏe mạnh.
Hoặc
4. Tránh hút thuốc và uống rượu
Cắt giảm hoặc bỏ hút thuốc và uống rượu nếu có thể. Rượu và thuốc lá cỏ vẻ sẽ giúp bạn giảm stress nhưng thực chất lại làm vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Bởi bản chất cồn và caffein có thể làm tăng cảm giác lo lắng.
5. Tập luyện
Tập thể dục có thể giúp kiểm soát tác động của stress bằng cách sản xuất endorphin giúp cải thiện tâm trạng. Có thể khó thúc đẩy bản thân nếu bạn đang stress, nhưng chỉ cần một chút hoạt động cũng có thể tạo ra sự khác biệt. Ví dụ, bạn có thể đặt mục tiêu đi bộ 15-20 phút khoảng 3 lần/tuần.
6. Dành thời gian ra ngoài
Dành thời gian để thư giãn và thực hành chăm sóc bản thân, nơi bạn làm những điều tích cực cho chính mình. Tạo sự cân bằng giữa trách nhiệm với người khác và trách nhiệm với bản thân là rất quan trọng trong việc giảm mức độ stress.
7. Thiền
Thiền chánh niệm có thể được thực hành ở bất cứ đâu vào bất cứ lúc nào. Nghiên cứu đã gợi ý rằng nó có thể hữu ích trong việc quản lý và giảm tác động của stress và lo lắng.
8. Ngủ ngon giấc
Nếu stress gây khó ngủ, hãy cố gắng giảm lượng caffein tiêu thụ và tránh nhìn vào màn hình quá nhiều trước khi đi ngủ. Giấc ngủ ngon là điều rất cần thiết để giúp cải thiện tình trạng căng thẳng kéo dài.
9. Hãy tử tế với chính mình
Cố gắng đừng quá khắt khe với bản thân. Hãy tìm kiếm những điều tích cực trong cuộc sống của bạn, và viết ra những điều khiến bạn cảm thấy biết ơn.
Quan tâm: Điểm danh 10 cách giảm đau dạ dày nhanh chóng
10. Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp
Nếu bạn tiếp tục cảm thấy stress, đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp. Nó không có nghĩa là bạn là một thất bại. Nhận trợ giúp càng sớm càng tốt là điều quan trọng để bạn có thể bắt đầu cảm thấy tốt hơn.
Nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý về cảm giác của bạn. Họ sẽ có thể tư vấn cho bạn cách điều trị và giảm bớt căng thẳng.
KẾT LUẬN
Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp về stress là gì, stress có nghĩa là gì, tác hại của stress kéo dài cũng như cách cải thiện tình trạng này có thể giúp bạn hiểu hơn về tình trạng này và có cách giải quyết phù hợp.
