Danh mục bài viết
1. Nám da và lão hóa da là gì?
Nám da là biểu hiện sớm của lão hóa da do tiếp xúc với tia cực tím. Theo đó, quá trình oxy hóa do tiếp xúc với tia cực tím gây ra sự lão hóa trên da. Tình trạng này hoàn toàn khác với lão hóa da theo thời gian (lão hóa tự nhiên liên quan đến thời gian) và chiếm gần 90% những thay đổi sắc tố như nám da, đồi mồi có thể nhìn thấy trên da.
Như vậy, tiếp xúc với tia cực tím gây ra một số loại tổn thương da, phổ biến là:
- Tăng sắc tố, tàn nhang và màu da không đồng đều;
- Sự mờ dần của tông màu da;
- Nếp nhăn quanh miệng và vùng mắt sâu dần theo thời gian, những đường nhăn trán;
- Các tĩnh mạch hình mạng nhện trên cổ, má và mũi;
- Các đốm đỏ thô ráp và có vảy được gọi là dày sừng và có thể dẫn đến ung thư da;
- Ban đỏ hoặc mẩn đỏ da mà không có bất kỳ bệnh lý có từ trước.
2. Các thành phần hóa học trong lá tía tô trị nám
Để hiểu lá tía tô trị nám cũng như có thể chống lão hóa da như thế nào, trước tiên cần phải xem xét các thành phần quý giá của loại thảo dược này. Chủ yếu có 2 nhóm thành phần liên quan đến việc ngăn ngừa lão hóa da trong lá tía tô, gồm các loại axit béo và hóa chất thực vật như sau:
- Axit Omega 3 hoặc Alpha Linolenic: Omega 3 tốt cho da liễu. Còn Axit alpha linolenic hoặc ALA, khi được sử dụng tại chỗ bằng cách dùng lá tía tô xông mặt hoặc đắp có thể cung cấp một hàng rào bảo vệ da tích hợp chống lại bức xạ cực tím, chống viêm, dưỡng và phục hồi da quan trọng;
- Omega 6 hoặc axit linoleic: 2 hoạt chất này hoạt động như một hàng rào bảo vệ da khỏi các yếu tố gây hại bên ngoài, đồng thời có đặc tính dưỡng ẩm và nuôi dưỡng giúp làn da trở nên căng mọng. Omega 6 cũng có thể làm sáng da tăng sắc tố do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương;
- Omega 9 hoặc axit oleic: Có tác dụng làm dịu và dưỡng ẩm cho da khô và nhạy cảm;
- Axit palmitic: Hoạt động như một chất làm mềm và giữ ẩm cho da khi dùng lá tía tô xông mặt;
- Axit stearic: Cũng có tác dụng dưỡng ẩm cho da;
- Polyphenol và flavonoid: Được biết đến với đặc tính chống oxy hóa để bảo vệ và phục hồi làn da khỏi tác hại của tia cực tím từ ánh nắng mặt trời, đảo ngược các dấu hiệu lão hóa như nám da. Chính vì vậy, dùng lá tía tô trị nám duy trì sẽ nâng cao chất lượng cũng như vẻ ngoài tổng thể của làn da.
- Tocopherols (Vitamin E) và sterol: Ngoài là chất chống oxy hóa, tocopherols và sterol trong lá tía tô bảo vệ da khỏi quá trình oxy hóa và dưỡng ẩm cho da thông qua phục hồi và bổ sung cho làn da tính đàn hồi và dẻo dai.
- Triterpenoids: Là các hợp chất của triterpenes và có các đặc tính chăm sóc da tuyệt vời như chữa lành vết thương, tăng sản xuất collagen và chống oxy hóa, do đó thúc đẩy quá trình sửa chữa và phục hồi da.
3. Lá tía tô trị nám và chống lão hóa da như thế nào?
Các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm đã tiến hành trên các mẫu da tiếp xúc với bức xạ tia cực tím, sau đó được điều trị bằng cách dùng lá tía tô đắp mặt hay xông để tìm hiểu tác dụng sau này trong việc cải thiện quá trình lão hóa do ảnh hưởng từ môi trường. Những thử nghiệm này cho thấy cách thức lá tía tô trị nám và chống lão hóa da như sau:
- Ức chế tổn thương và chết tế bào: Các thành phần trong lá tía tô cho thấy giảm tổn thương và chết tế bào, trung hòa các gốc tự do, cân bằng căng thẳng oxy hóa.
- Giảm điểm nếp nhăn: Khi tiếp xúc với tia cực tím, độ sâu và số lượng nếp nhăn trên da và các mảng tăng sắc tố da đã xuất hiện đáng kể nhưng chúng đã giảm khi điều trị bằng cách dùng lá tía tô đắp mặt. Việc điều trị này cũng làm giảm độ dày của da do tiếp xúc với tia cực tím.
- Làm giảm mức beta-galactosidase: Beta-galactosidase là một loại enzyme có liên quan đến các tế bào già yếu. Da tiếp xúc với bức xạ tia cực tím làm tăng mức độ beta-galactosidase gây ra sự tích tụ của các tế bào già trong các mô da dẫn đến lão hóa da. Dùng lá tía tô đắp mặt sẽ đảo ngược tác động lão hóa này bằng cách ngăn chặn việc sản xuất enzyme.
- Ức chế phản ứng viêm: Tiếp xúc với tia cực tím kích thích sản xuất MAP kinase, do đó gây viêm mạn tính, đổi màu da. Lá tía tô đã được tìm thấy có thể ức chế MAP kinase do tia cực tím gây ra, do đó chỉ ra vai trò của tía tô trị nám.
- Ngăn chặn sự kích hoạt của các tế bào mast: Tiếp xúc với tia cực tím gây ra sự kích hoạt của các tế bào mast, dẫn đến phản ứng viêm gây tái cấu trúc chất nền ngoại bào của da và đẩy nhanh tốc độ lão hóa. Các nghiên cứu cho thấy rằng tác dụng chống lão hóa của tía tô là kết quả của khả năng ngăn chặn sự kích hoạt tế bào mast.
- Ức chế những thay đổi về hình thái và mô học của da: Tiếp xúc với tia cực tím làm tăng sản xuất collagenase và elastinase, từ đó dẫn đến tình trạng lão hóa da với các biểu hiện như da chảy xệ, nhăn nheo và chùng nhão. Điều trị bằng lá tía tô cho thấy giảm những thay đổi về hình thái da với việc giảm sản xuất collagenase và elastinase.
- Điều chỉnh các chỉ số melanin: Khi tiếp xúc với tia cực tím, các chỉ số melanin trở nên không được kiểm soát, do đó dẫn đến sự xuất hiện của các tổn thương tăng sắc tố như tàn nhang hoặc vết nám mặt trời là các dấu hiệu lão hóa da. Lúc này, các nghiên cứu đã chứng minh lá tía tô tác dụng giảm sự không đồng nhất sắc tố, do đó làm giảm các dấu hiệu lão hóa thông qua tác dụng điều chỉnh các chỉ số melanin.
Quan tâm: Những cách làm đẹp với mật ong
4. Các lợi ích lá tía tô tác dụng da liễu khác
Ngoài việc trị nám, lá tía tô còn mang lại các công dụng khác cho da như sau:
- Dưỡng ẩm cho da: Dùng lá tía tô đắp mặt sẽ đem lại tác dụng duy trì hàng rào bảo vệ chống lại sự mất nước của da, do đó giữ ẩm và dưỡng ẩm cho da. Bên cạnh đó, nếu lấy lá tía tô xông mặt, tinh dầu tía tô thấm sâu vào da, lấp đầy các vết nứt nẻ, giúp da trở nên mềm mại.
- Điều trị da dễ bị mụn: Tác dụng tía tô trị mụn là nhờ vào đặc tính khử trùng, kiểm soát các chủng vi sinh vật gây ra mụn nhọt nên cải thiện làn da bị mụn trứng cá. Hơn nữa, lá tía tô cũng giúp sửa chữa làn da bị viêm và tổn thương do mụn trứng cá.
- Làm dịu da bị viêm: Lượng axit linoleic hấp thu qua da khi dùng lá tía tô xông mặt có khả năng làm dịu các vết viêm. Đây là lý do tại sao dùng lá tía tô có triển vọng đối với làn da nhạy cảm.
- Chữa lành và phục hồi da bị tổn thương: Các polyphenol, đặc biệt là axit rosmarinic và triterpenoids có trong lá tía tô giúp chữa lành làn da bị tổn thương do chấn thương, mụn trứng cá và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Làm trẻ hóa làn da: Dùng lá tía tô đắp mặt trong thời gian dài sẽ giúp làm trẻ hóa làn da, cải thiện kết cấu và vẻ ngoài tổng thể. Ngoài ra, các chất phytochemical như sterol khi lấy lá tía tô xông mặt sẽ giúp da linh hoạt, mềm mại, tươi trẻ và rạng rỡ hơn.
- Làm sáng da và làm đều màu da: Nhờ vào công dụng tía tô trị nám, cách thức làm đẹp này sẽ kiểm soát sự tăng sắc tố bất thường do lão hóa gây ra, đem lại làn da trắng và đều màu hơn.
Tóm lại, những khám phá về lá tía tô tác dụng trong lĩnh vực da liễu điều trị tình trạng da lão hóa hay nám đã được nhiều người biết đến. Vì các lợi ích về da liễu đáng quý, chiết xuất từ lá tía tô đã được sử dụng trong các loại kem dưỡng da và xà phòng tự nhiên để làm dịu tình trạng viêm, điều trị mụn trứng cá và dưỡng ẩm cho. Với việc sử dụng thường xuyên các sản phẩm này, làn da có thể trở nên sạch, dịu và săn chắc với vẻ ngoài tươi tắn hơn.
